Historie

Van 1648 tot nu

Na het sluiten van de Vrede van Munster in 1648, het einde van de Tachtigjarige oorlog, kwam Brabant onder het bestuur van de Staten-Generaal. Van hogerhand werden de katholieken in Brabant in de uitoefening van hun geloof gedwarsboomd, terwijl de weinige protestanten alle ruimte kregen om hun kerkdiensten te houden. De protestanten namen alle kerken in de gemeente Nuenen in gebruik: de oude kerk op de akkers, de oude kerk in Gerwen en de oude kerk in Nederwetten, waarvan nu alleen nog de torenruïne eenzaam aan de Dommel staat.

Achter schotten

Deze toestand duurde tot 1798, toen op last van de Bataafse Republiek de kerken aan de rooms-katholieke parochies moesten worden teruggegeven. Koning Lodewijk Napoleon gaf de protestanten een financiële tegemoetkoming om daarmee een eigen kerk te bouwen. Van 1798 tot 1822 kerkte de kleine hervormde gemeente eerst nog in een door schotten afgesloten deel van de bouwvallige oude kerk op de akkers. Daarna – tot september 1826 – werden de diensten in de kerkenraadskamer van de pastorie gehouden. In 1821 vroeg de hervormde gemeente aan de gemeenteraad toestemming om een stuk gemeentegrond voor 25 gulden te kopen. Op 29 december 1821 keurde de gemeenteraad de verkoop met algemene stemmen goed en in 1824 werd het kerkje gebouwd. Op zondag 1 oktober 1826 nam de hervormde gemeente de kerk in gebruik.

Van Lodewijk tot Van Gogh

Na de toezegging in 1809 door koning Lodewijk Napoleon aan kerkvoogd Jan van Hoven voor de bouw van een hervormde kerk in de gemeente Nuenen bleek dat de koning geen geld had en zelfs kort daarop werd afgezet. Koning Willem I, die incognito in de omgeving kwam jagen en op de toezegging aangesproken werd door burgemeester Van Hoven, nam de toezegging in 1816 over. In 1821 gaf de koning het ministerie van Waterstaat opdracht voor de bouw van een kerk in Nuenen. Veel later, van 1882-1885, was ds. Theo van Gogh predikant in Nuenen. Zijn zoon Vincent schilderde de kerk in 1884.

Door deze geschiedenis heeft het kerkje verschillende namen gehad: Lodewijkskerkje, Willemskerkje, Waterstaatskerkje, Hervormd Kerkje, Reformatorisch kerkje. Sinds de overdracht van het beheer van het kerkje aan de Stichting Van Gogh Kerkje in 2001 gebruiken we uitsluitend de naam Van Goghkerkje.

Te klein

Toen halverwege de twintigste eeuw Nuenen begon te groeien en het Van Goghkerkje te klein werd, werd de kapelruimte in het vroegere R.K. Parochiecentrum ‘De Vank’ gehuurd of week men uit naar de kapel van Eckartdal. Aan deze onpraktische situatie kwam een eind toen in 1999 het kerkelijk centrum ‘De Regenboog’ werd ingewijd. Tegenwoordig wordt het kerkje voornamelijk gebruikt voor bijzondere plechtigheden en culturele manifestaties.